nummer 906, 20 maart 2022
Dit nummer wordt gestuurd naar ongeveer 4800 adressen.
|
De WiskundE-brief is een digitale nieuwsbrief, gericht op wiskundedocenten in het voortgezet onderwijs,
met als doel om een snelle onderlinge uitwisseling van informatie en
meningen mogelijk te maken. De brief verschijnt buiten de schoolvakanties minstens
één keer per twee weken. Het abonnement is gratis.
Uw bijdragen aan de WiskundE-brief zijn welkom op het e-mailadres
van de redactie. Op de website van de WiskundE-brief
kunt u zich abonneren, vindt u alle voorwaarden en advertentietarieven en kunt u oude nummers nalezen.
|
Artikelen en bijdragen | | |
Vacatures in het onderwijs | | |
Advertenties | | |
Nieuwe vakkenstructuur bovenbouw havo/vwo
Op donderdag 17 maart 2022 is het
eindrapport
van de werkgroep vakkenstructuur wiskunde voor de bovenbouw havo/vwo
gepubliceerd. Over de hoofdlijnen van het advies schreven wij in WiskundE-brief 903
al eerder. Hieronder vat ik de belangrijkste punten van het eindrapport
voor u samen.
De illustratie rechts brengt de kern van het voorstel goed in
beeld. Er zijn, bovenop een gemeenschappelijke basis, twee vakken, ieder met
een plusdeel. Voorlopig worden deze wiskunde Maatschappij en wiskunde
Natuur genoemd. Alle leerlingen met een maatschappijprofiel, dus
ook leerlingen met het profiel Cultuur & Maatschappij op de havo,
volgen verplicht het vak wiskunde M. Alle leerlingen met een natuurprofiel,
dus ook leerlingen met het profiel Natuur & Gezondheid, moeten het vak
wiskunde N volgen. Voor de leerlingen met het profiel Economie &
Maatschappij komt daar nog een plusdeel bij. Iets dergelijks geldt voor
leerlingen met het profiel Natuur & Techniek.
Grote vrijheid
Overigens wordt er in het eindrapport benadrukt dat de scholen vrij zijn
in de organisatie van de verschillende wiskundevakken. Zo kunnen
scholen ervoor kiezen om Wiskunde Natuur als één vak te roosteren
of in het rooster op te splitsen voor de profielen Natuur & Gezondheid
en Natuur & Techniek. Ook voor leerlingen is er enige vrijheid. Zij
mogen in het diagram namelijk naar believen naar rechts opschuiven. Naar
links opschuiven mag uiteraard niet.
Het vak wiskunde D verdwijnt. Wel doet de werkgroep de aanbeveling om
elementen uit het vak wiskunde D voor de toekomst te behouden. Erg concreet
gaat de werkgroep hier echter niet op in.
Studielast
Er is in opdracht van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
(OCW) door de Stichting Leerplan Ontwikkeling (SLO) een notitie Verdeling
van ontwerpruimte voor ontwikkeling van examenprogramma's' geschreven
waarin kaders worden gesteld voor de relatieve ruimte die een
vakvernieuwingscommissie kan nemen om de inhouden van het vak in het
examenprogramma te beschrijven. Mede aan de hand van deze notitie
heeft de werkgroep een beeld geschetst van de gewenste omvang van de
nieuwe vakken. Uit dat beeld blijkt dat op de havo het basisvak wiskunde
Maatschappij een stuk kleiner moet worden dan het huidige
wiskunde A-programma. Samen met het plusprogramma moet het geheel echter
juist weer wat groter worden dan het huidige wiskunde A.
De programma's voor de natuurprofielen worden omvangrijker dan het huidige
wiskunde B programma. Hieronder is dat in beeld gebracht, waarbij opgemerkt
dient te worden dat in de huidige structuur heel wat leerlingen met het
profiel Cultuur & Maatschappij wiskunde A kiezen en de keuze voor
wiskunde B voor leerlingen met het profiel Natuur & Gezondheid ook geen
uitzondering is.
Op het vwo valt vooral op dat het nieuwe vak dat verplicht is voor het profiel
Cultuur & Maatschappij een stuk kleiner is dan het huidige wiskunde C
programma. Het programma dat verplicht is voor het profiel Natuur & Techniek
is juist wat omvangrijker dan het huidige wiskunde D programma.
Meer
over dit rapport en de aanleiding daarvoor kunt u vinden via deze link.
gk
|
Steeds minder wiskundeleraren
Het aantal wiskundeleraren in het voortgezet onderwijs daalt gestaag.
Waren er in oktober 2013 nog iets meer dan 10.000 wiskundedocenten, zeven
jaar later waren dat er minder dan 9.000. Die daling komt geheel voor
rekening van de mannen; het aantal vrouwelijke wiskundedocenten nam juist
wat toe.
Het aantal mannelijke wiskundedocenten daalde in de periode 2013-2020
met maar liefst 21% terwijl het aantal vrouwelijke collega's met 9%
toenam. Hierdoor is de samenstelling van het corps behoorlijk veranderd.
In het schooljaar 2013-2014 was slechts zo'n 36% van de wiskundedocenten
vrouw en in 2020-2021 was dat 45%. En wellicht wordt komend schooljaar
de 50% bereikt. Hieronder is het een en ander in beeld gebracht.
Meer uren per docent
De daling van het aantal wiskundeleraren heeft uiteraard te maken
met de teruglopende leerlingenaantallen in het voortgezet onderwijs. Er
spelen echter ook andere zaken. Het aantal leerlingen in het voortgezet
onderwijs daalt vanaf 2017 maar de daling van het aantal wiskundeleraren
was in 2017 al een paar jaar aan de gang. Wat betreft het aantal gegeven
lesuren wiskunde houden de cijfers gelijke tred. Tussen 2016 en
2020 daalde zowel het aantal lesuren als het aantal leerlingen met 6,1%.
De daling bij het aantal wiskundedocenten was dus al eerder aan de gang
en is ook veel sterker dan de daling van het aantal wiskunde-uren. Het
gemiddeld aantal wiskunde-uren per docent blijkt dan ook vooral in de
periode 2013-2018 flink gestegen te zijn.
De toename is het sterkst bij de mannen, die toch al gemiddeld meer uren
les gaven. Hierdoor is de 'kloof' tussen beide seksen nog groter geworden.
Het gemiddeld aantal lesuren lijkt in de afbeelding hierboven misschien wat
laag maar daarbij moet rekening gehouden worden met het feit dat het hier
uitsluitend om de wiskunde-uren gaat en veel docenten, vooral op het vmbo,
naast wiskunde ook andere vakken verzorgen.
Leeftijdsverdeling
Qua leeftijdsverdeling verandert er de laatste jaren maar weinig. De
gemiddelde leeftijd van de wiskundedocent was in 2020 ongeveer 44 jaar,
iets lager dan de jaren daarvoor. Op dit moment is de leeftijdsverdeling
ook redelijk evenwichtig, zoals hieronder is te zien.
gk
Dit artikel is gebaseerd op
gegevens
van de Dienst Uitvoering Onderwijs van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur
en Wetenschappen.
|
Onderwijs meets Onderzoek
Wat kunnen wiskundeonderwijs en onderwijsonderzoek voor elkaar
betekenen? Deze vraag staat centraal tijdens de vierde editie van de
conferentie 'Onderwijs meets Onderzoek' op vrijdag 10 juni 2022.
Tijdens deze conferentie gaan wiskundeleraren en onderzoekers van
wiskundeonderwijs met elkaar in gesprek over de vraag wat
onderwijspraktijk en onderwijsonderzoek voor elkaar kunnen betekenen.
Het thema van de middag is 'de toekomst van het statistiekonderwijs'.
De openingslezing wordt verzorgd door Casper Albers, die zijn
geheel eigen kijk op het statistiekonderwijs geeft. Zoals altijd
vormt de posterpresentatie het bruisende hart van de conferentie.
Daarna kunt u een van de drie werkgroepen bezoeken. Meer informatie
hierover volgt in een later stadium.
Voor wiskundedocenten wordt met deze conferentie duidelijker welke
wetenschappelijke kennis over wiskundeonderwijs zij in hun lespraktijk
kunnen benutten. De onderzoekers krijgen op hun beurt een beter
beeld van de problemen in de praktijk van het wiskundeonderwijs die
mogelijk om een onderzoeksmatige oplossing vragen. Deelnemers aan de
conferentie mogen zelf een probleem in het wiskundeonderwijs
formuleren waarvoor een onderzoek gewenst lijkt.
Deze conferentie wordt georganiseerd door de Nederlandse Vereniging van
Wiskundeleraren (NVvW), de Stichting Leerplan Ontwikkeling (SLO) en het
Freudenthal Instituut. De conferentie vindt op vrijdag 10 juni 2022 van
15:00 uur tot 19:00 uur in Utrecht plaats. Een maaltijd is inbegrepen.
Voor NVvW-leden zijn de kosten € 40,=; niet-leden betalen € 65,=.
Volg
deze link om u aan te melden.
|
FLOS wiskundesymposium 2022
Op vrijdag 25 maart 2022 vindt van 12:00 uur tot 17:00 uur het
vijfde FLOS wiskundesymposium plaats. Doel van dit symposium is om
wiskundedocenten inhoudelijke en vakdidactische verrijking en bijscholing
te bieden. Fontys lerarenopleiding Sittard (FLOS) nodigt zowel docenten
in opleiding als startende en ervaren docenten van harte uit deel te nemen
aan het gevarieerde programma.
De openingslezing wordt verzorgd door dhr. J. Jansen en heeft als
titel 'vormen en verhoudingen in de architectuur'. Het Zebraboekje met
de gelijknamige titel is een leidraad voor deze lezing. Platonische lichamen,
schilderijen, de driedimensionale gulden snede en het plastische getal;
al deze onderwerpen passeren de revue.
Presentaties
Tijdens het symposium zijn er diverse presentaties en een sessie over
wiskunde en muziek.
- Tom Goris vertelt over het gebruik van Big Data in de
Top2000. Hoe kunnen we bijvoorbeeld meer over een persoon te weten
komen op basis van zijn/haar muzieksmaak? Waarom was 1971 misschien
wel het belangrijkste jaar uit de popmuziekgeschiedenis?
- Dirigent Henk Mertens exploreert in een muzikale sessie
waarom de middeleeuwers muziek als hoogste wiskundevorm zagen en hoe
een rationaal getal klinkt.
- Charlotte Crombag neemt u mee in de wereld van de
toonklasseverzamelingentheorie. Wat zijn transposities, inversies en
multiplicaties in dit verband?
Daarnaast is er onder leiding van dhr. F.J.W. Houben aandacht
voor het ontwikkelen van uw eigen probleemoplossende vaardigheden.
Onder begeleiding van Gaby Smeets wordt er verder ingegaan op de
wondere wereld van de meetkundige problemen van de sangaku's.
U
kunt zich tot en met woensdag 23 maart 2022 via deze link inschrijven
voor dit gratis symposium.
|
Wat doet Cito voor de examens?
Hoe komen de examens tot stand? Wat doet Cito in het maakproces van het examen
en wat valt onder de verantwoordelijkheid van andere instanties, zoals het College
voor Toetsen en Examens (CvTE), de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) en het
Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW)?
Mariëlle Kruithof is wiskundedocent en toetsdeskundige bij Cito. Zij beantwoordt
al deze vragen op 5 april 2022 in een online bijeenkomst. Ook geeft zij een indruk van
hoe de digitale examens voor het vmbo eruit zien.
De bijeenkomst wordt op 5 april 2022 van 19:00 uur tot 20:30 uur gehouden. U kunt zich
eenvoudig aanmelden door mij een e-mail te sturen.
Sharon Calor ( calor@xs4all.nl)
www.vaknetwerkwiskunde.nl
|
Masterclass Differentiaalvergelijkingen
In veel wetenschappen, van wiskunde en natuurkunde tot economie en
biologie, spelen differentiaalvergelijkingen een grote rol. Beroemde
voorbeelden zijn Newtons tweede wet, Einsteins vergelijkingen voor
de kromming van de ruimte-tijd, Schrödingers vergelijking en Maxwells
vergelijkingen.
Zodra het uitdrukken van de verandering van een grootheid gemakkelijker
is dan het uitdrukken van de grootheid zelf komt de differentiaalvergelijking
om de hoek kijken. En dat is heel vaak...
In de masterclass 'Differentiaalvergelijkingen' ligt het accent op
differentiaalvergelijkingen die zich voordoen in de populatiedynamiek,
in het bijzonder
in
het Lotke-Volterra model. Dit model beschrijft de interactie tussen
een populatie roofdieren en prooidieren, bijvoorbeeld wolven en
konijnen.
Het model is conceptueel niet lastig; de situaties zijn vaak goed voorspelbaar.
Toch leidt de wiskundige analyse vaak tot verrassende antwoorden. Zo blijkt de
introductie van meer wolven niet automatisch tot een afname van de
konijnenpopulatie te leiden. Tijdens de masterclass worden onder andere
dergelijke verbazende zaken besproken.
Voor wie?
Deze masterclass is bedoeld voor leerlingen van 5 en 6 vwo met wiskunde B.
De masterclass wordt op 19 april 2022 van 13:00 uur tot 16:30 uur in
het Huygensgebouw te Nijmegen verzorgd. Aan het volgen van deze masterclass
zijn geen kosten verbonden.
De deelnemers ontvangen een certificaat. Er kunnen maximaal 25 scholieren
deelnemen. Verder geldt er een maximum van 2 leerlingen per school.
Volg
deze link voor meer informatie of schrijf uw leerlingen meteen
via
deze link in.
|
De aprilveiling komt eraan
Vanaf dit jaar houden we de voorjaarsveiling van het Wereldwiskundefonds
in april in plaats van mei. Vanaf 27 maart 2022 worden meer dan 700 boeken
aangeboden voor zeer lage startprijzen. Er kan dus weer geboden worden op
wereldwiskundeboeken.nl.
Naast oude Nederlandse en buitenlandse school- en studieboeken bieden we mooie
boeken over didactiek en geschiedenis van de wiskunde aan. Er zijn ook weer veel
populair wetenschappelijke en recreatieve boeken beschikbaar. Bijzonder is deze
keer de tiendelige Encyclopaedia of Mathematics. De encyclopedie is eeen vertaling van
de Sovjet Matematicheskaya Entsiklopediya (1977) en bevat ongeveer 5000
paginas met enkele duizenden artikelen. Verder wordt er een bijzondere rekenliniaal
aangeboden, en wel de Faber-Castell Novo Duplex 2/83N uit 1970, een zeer
uitgebreide rekenliniaal met 31 schalen. Het was een van de laatste modellen
voordat de rekenmachine het gebruik van de rekenliniaal verdrong.
Winterverkoop
De Winterverkoop van boeken voor vaste lage prijzen loopt nog tot zondag 27 maart
2022. Deze verkoop heeft ondertussen al ongeveer € 500,= opgebracht. Kijk snel
nog even of er voor weinig geld nog iets leuks voor u te vinden is.
De totale opbrengst van zowel de winterverkoop als de veiling gaat naar projecten
rondom het wiskundeonderwijs in de derde wereld. De veiling sluit op 30 april 2022.
Veel plezier gewenst met het bieden.
Jos Remijn ( wereldwiskundeboeken@nvvw.nl)
Veilingmeester WwF
|
Vakantiecursus voor Leraren Wiskunde 2022
Het thema van de vakantiecursus voor leraren Wiskunde 2022 is
'willekeur en structuur in netwerken'. De cursus duurt twee
dagen en wordt zowel in Amsterdam als Eindhoven georganiseerd.
Veel systemen, zoals een spoornetwerk, een sociaal netwerk van
vrienden of de hersenen, bestaan uit objecten die met elkaar
verbonden zijn. Wiskundig gezien kun je zulke systemen beschouwen als
een graaf. Grafen zijn al heel oud; Leonhard Euler introduceerde ze
al in 1736. Om grote netwerken te modelleren, gebruiken wiskundigen
vaak zogenaamde willekeurige of stochastische grafen. In zo´n graaf
liggen de knooppunten vast en zijn de verbindingen willekeurig.
Paul Erdös en Alfréd Rényi bedachten deze stochastische
grafen al in de jaren vijftig van de vorige eeuw.
Tegenwoordig zijn er veel gegevens van enorme netwerken beschikbaar en is
de theorie van stochastische grafen een belangrijk wiskundig onderwerp
geworden. In de vakantiecursus maakt u kennis met verschillende stochastische
grafenmodellen en hun voor- en nadelen voor het modelleren van echte netwerken.
Deze vakantiecursus wordt gegeven door Nelly Litvak van de Universiteit
Twente. Zij doet onderzoek naar netwerken en stochastische grafen en heeft
een passie voor innovatieve onderwijsmethoden. Verder houden Clara Stegehuis
(Universiteit Twente) en Pim van der Hoorn (Technische Universiteit Eindhoven)
een voordracht.
Wanneer, waar
Op vrijdag 26 en zaterdag 27 augustus 2022 wordt de cursus op het CWI in
Amsterdam gegeven. Op vrijdag 2 en zaterdag 3 september 2022 kunt u voor
deze cursus terecht in het gebouw van het Academisch Genootschap in Eindhoven.
De cursus kost € 99,=. Voor studenten van lerarenopleidingen is het
cursusgeld slechts € 39,=. Voor gepensioneerden geldt een speciaal tarief
van € 55,=. Bij de cursus is een warme maaltijd op vrijdag en een lunch op
zaterdag inbegrepen.
Volg deze link
voor nadere informatie of om u aan te melden.
|
Vacatures in het onderwijs
Het plaatsen van vacaturemeldingen voor docenten wiskunde en rekenen is
gratis voor niet particuliere instellingen voor middelbaar en hoger onderwijs.
Voor de voorwaarden: zie www.wiskundebrief.nl.
Advertenties
Bettermarks Voorkennistoetsen
Kijk per hoofdstuk hoe uw leerlingen er voor staan en bied hen extra
oefenstof op maat.
Om leervertragingen gericht in kaart te brengen en gedurende het jaar
in te lopen, heeft bettermarks digitale voorkennistoetsen ontwikkeld
bij elk hoofdstuk.
Maak voorafgaand aan elk hoofdstuk een diagnose en laat uw leerlingen
gericht werken aan hun persoonlijke hiaten. De voorkennistoetsen zijn
in meerdere varianten beschikbaar en sluiten aan bij elke wiskundemethode.
Klik
hier voor meer informatie en vraag eventueel een pilot aan.
|
|
|
Boom voortgezet onderwijs start bomenplantactie
Onderwijs is duurzaam. Onderwijs bereidt leerlingen voor op de toekomst.
In onze methoden voor het voortgezet onderwijs bereiden wij leerlingen
inhoudelijk voor op die toekomst. Daarbij kiezen wij ook voor een duurzame
vorm. Wij kiezen voor kwalitatief goede boeken die meerdere jaren in een
boekenfonds passen.
We gaan nu nog een stap verder in duurzaamheid. In samenwerking met Trees
for All planten we in het komende schooljaar twee bomen voor elke klas
die gaat werken met één van de lesmethoden van Boom voortgezet onderwijs.
Per klas die gaat werken met KERN Wiskunde of één van onze andere lesmethoden
zal er een boom in Nederland én een boom in Vietnam worden geplant.
Boom groeit met u mee!
Lees meer ➤
|
LESSAM: Lesson Study ter verbetering van leerprestaties
Wilt u uw competenties voor het lesgeven van wiskunde in de onderbouw van het
voortgezet onderwijs verder ontwikkelen? Wilt u beter begrijpen welk effect uw
handelen op het wiskundig denken van uw leerlingen heeft? En wilt u met collega's
en experts in professionele leergemeenschappen samenwerken?
Werk dan samen met Eindhoven School of Education in een project dat u helpt
om Lesson Study op uw school uit te voeren
en eventueel duurzaam te implementeren.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Gonny Schellings via
g.l.m.schellings@tue.nl of met Annemieke Vennix via j.vennix@tue.nl.
|
|
|
Ook fan van (Smart)Wiskunde?
|
De Rekenwinkel
Wilt u uw leerlingen zelf rekenmachines laten bestellen maar wél
tegen een schoolkorting?
Neem dan contact met ons op via info@derekenwinkel.nl en hoor hoe
we dit ook voor u kunnen invullen.
Wij zijn partner van HP, Texas Instruments, Casio en Sharp.
|
|
|