nummer 867, 10 mei 2020

De publica­tie van "De Staat van het Onder­wijs" door de onder­wijsin­spectie vond dit jaar op 22 april 2020 in stilte plaats, zonder congres, nieuws­berich­ten, kranten­artike­len of inter­views. Hoewel er voor onder­wijsspe­cialis­ten niet veel nieuws in deze publica­tie staat, lijkt het mij toch de moeite waard om aan­dacht te beste­den aan een paar zaken die in de publica­tie gesigna­leerd worden. Veel aan­dacht is er in "De Staat van het Onder­wijs" voor de school­loop­baan van leerlin­gen. Het blijkt name­lijk dat veel leerlin­gen een keer double­ren en/of naar een 'lager' onder­wijsni­veau uitstro­men. Dat ver­schijn­sel is hieron­der in beeld ge­bracht. Slechts een minder­heid van de leerlin­gen die in 2012 een havoad­vies kregen, had na vijf jaar ook (min­stens) een havodi­ploma bemach­tigd. Voor latere cohor­ten lijken de resulta­ten, als je uitgaat van de cijfers voor de eerste leerja­ren, iets gunsti­ger te gaan uitpak­ken. Dat geeft mis­schien aanlei­ding tot een klein beetje optimis­me. Bekijk je het beeld echter groeps­gewijs, dan blijft er nog maar weinig reden tot vrolijk­heid over. Jongens
Slechts 36% van de jongens die in 2012 met een havoad­vies begon­nen, heeft vijf jaar later een diploma op (min­stens) havoni­veau. Het vwo werd door een krappe meerder­heid van 53% van de jongens zonder vertra­ging doorlo­pen. Voor het vmbo kader en gt liggen deze percen­tages nauwe­lijks hoger. Alleen bij een basisbe­roeps advies haalt een ruime meerder­heid van 72% van de jongens binnen vier jaar een diploma. Niet westers
Bij leerlin­gen met een niet wester­se migra­tieach­ter­grond zijn de cijfers nog wat slech­ter. Slechts 31% van de leerlin­gen die in 2012 met een havoad­vies begon­nen, door­loopt het havo zonder vertra­ging. Ook voor vmbo gt, vmbo kb en vwo liggen deze percen­tages onder de 50%. Vermoe­delijk liggen de cijfers bij de jongens in deze groep nog wat lager dan bij de meisjes. De cijfers voor leer­jaar 3 laten echter wel, zowel voor jongens als meisjes met een niet wester­se migra­tieach­ter­grond, een gestage stij­ging zien van de deelna­me aan havo en vwo. Golven en kron­kels
Wat betreft de gediplo­meerden is er van 2010 tot 2019 een golfbe­weging te zien waarbij er in de laatste jaren weer een duide­lijke ver­schui­ving rich­ting havo te zien is. De basisbe­roepsge­richte leerweg van het vmbo laat de laatste jaren juist een afname zien. Het blijkt dat veel school­loopba­nen ook vrij "kronke­lig' verlo­pen. Zo heeft onge­veer 20% van de leerlin­gen in 4 mavo (vmbo gt) een vwo- of havoad­vies en heeft onge­veer 10% een kader- of beroeps­advies. Van de leerlin­gen in havo 4 heeft meer dan 10% een vwo-advies terwijl onge­veer 15% vmbo gt-advies heeft. In 4 vwo heeft bijna 20% een havoad­vies of een 'lager' advies. Corona
De 'staat van het onder­wijs' is de laatste maanden behoor­lijk veran­derd. In het school­jaar 2019-2020 zijn tal van vanzelf­spre­kendhe­den volko­men opgebro­ken geraakt. Wat de gevol­gen zijn voor de loop­baan van de leerlin­gen zullen we pas veel later te weten komen. gk

	Minis­ter Arie Slob

De Tweede Kamer komt nauwe­lijks bijeen en ook de vaste commis­sie voor Onder­wijs, Cultuur en Weten­schap (OCW) heeft heel veel zaken van de agenda ge­schrapt of digi­taal afgehan­deld. Tot de weinige onder­werpen die wel monde­ling zijn bespro­ken, behoort het voor­stel tot wijzi­ging van de wet voortge­zet onder­wijs in verband met de afschaf­fing van de reken­toets. Op 21 april 2020 stond dit wets­voor­stel in een commis­siebij­een­komst cen­traal. De zaak is urgent omdat het voor een deel gaat om het lopende school­jaar. In het debat is veel aan­dacht besteed aan de leerlin­gen die examen doen zonder wiskun­de. Het betreft hier voor 2020 onge­veer 17.000 leerlin­gen op het vmbo en 3.000 leerlin­gen op het havo. Volgens minis­ter Arie Slob wordt er op dit moment hard aan een rege­ling gewerkt maar zal het nog enige tijd duren voordat alles hele­maal gere­geld is. De scholen hoeven wat hem betreft niet te wachten op een officië­le rege­ling maar kunnen nu al aan het werk. De minis­ter verwees naar de handrei­king van SLO (Stich­ting Leer­plan Ontwik­keling) en naar de duizen­den opgaven die reeds in itemban­ken beschik­baar zijn. Brief NVvW
De Neder­landse Vereni­ging van Wiskun­delera­ren (NVvW) stuurde op 12 maart 2020 een brief met vragen aan minis­ter Slob. Een dag voor de bijeen­komst van de commis­sie publi­ceerde de minis­ter een reactie op deze brief. In die reactie kondigt de minis­ter aan om nadat de Tweede Kamer de behande­ling van het wets­voor­stel afschaf­fing reken­toets vo heeft afge­rond de scholen te zullen informe­ren "over de inhoud van het wets­voor­stel en de algeme­ne maatre­gel van bestuur waarin zowel het afschaf­fen van de reken­toets als de invoe­ring van het school­examen rekenen voor leerlin­gen zonder wiskun­de wordt gere­geld". In dit verband wees de minis­ter tijdens de commis­siever­gade­ring ook op het werk van de vakver­nieu­wings­commis­sie wiskun­de vmbo die op dit moment een nieuw wiskun­de examen­program­ma voor het vmbo ont­werpt. Zie ook WiskundE-brief 865. Naar verwach­ting wordt dat voor­stel over een goed jaar afge­rond. Zodra die afron­ding een feit is, kunnen scholen ook met dit voor­stel aan de slag. gk

Na de slui­ting van de middel­bare scholen hebben wiskun­dedocen­ten massaal en in hoog tempo vormen van af­stands­onder­wijs ontwik­keld. De Neder­landse Vereni­ging van Wiskun­delera­ren (NVvW) en het Freuden­thal Insti­tuut (FI) willen graag, in samen­werking met twee part­ners uit Duits­land, in kaart brengen hoe uw wiskun­deonder­wijs op afstand er uitziet en hoe de erva­ring daarmee is. Het gaat dan om uw erva­ring en die van uw leerlin­gen. Voor ons onder­zoek vragen wij u om voor ons een online vragen­lijst in te vullen. Wij zouden dat zeer op prijs stellen; het invul­len van de vragen­lijst kost u hoog­stens een kwar­tiertje. Als belo­ning sturen wij u na afloop graag het rapport met onze bevin­dingen toe. Omdat we ook geïnte­res­seerd zijn in de bele­ving van uw leerlin­gen, probe­ren we via u ook uw leerlin­gen te berei­ken. In de vragen­lijst vindt u daar meer informa­tie over. Volg deze link voor de vragen­lijst. Bij voor­baat dank voor uw medewer­king. Heleen van der Ree, NVvW
Michiel Doorman, Freuden­thal Insti­tuut en NVvW
Paul Drij­vers, Freuden­thal Insti­tuut

De huidige situa­tie dwingt ons alle­maal tot het geven van onder­wijs op afstand. Docen­ten missen het flexi­bel gebruik van het white­board en de vaak beteke­nisvol­le gebaren bij het uitleg­gen van nieuwe lesstof. Daarom heeft het Freuden­thal Insti­tuut interac­tieve e-lear­ning materi­aal ontwor­pen dat leerlin­gen helpt om goniome­trie beter te begrij­pen. Het materi­aal is gemaakt om het concep­tueel begrip op het gebied van de sinus­functie, de een­heids­cirkel en hun onder­linge samen­hang te verster­ken. We hebben het materi­aal apart op deze website ge­plaatst om u de moge­lijk­heid te geven om het uit te probe­ren. Mocht u hier­door geïnte­res­seerd raken in derge­lijk lesmate­riaal, dan kan ik u op aan­vraag toegang ver­schaf­fen tot onze digita­le wiskun­deomge­ving. Het is voldoen­de om mij e-mail te sturen waarin u aan­geeft hoeveel leerlin­gen u heeft. E-lear­ning onder­zoek
Tege­lijk wil ik u vragen om uw havo/vwo boven­bouw­leerlin­gen enthou­siast te maken voor een onder­zoek naar e-lear­ningge­drag dat uit deze twee onderde­len bestaat:

1. De leer­ling maakt de opdrach­ten en bijbeho­rende vragen in de online module. Wij verzame­len data van de handbe­wegin­gen en de gegeven antwoor­den.
2. We nodigen de leer­ling uit voor een inter­view van onge­veer een half uur.

Leerlin­gen kunnen zich met dit formu­lier aanmel­den. Als dank voor deelna­me ont­vangt iedere leer­ling na afloop een cadeau­bon van € 10,=. Gitte van Helden (g.vanhel­den@uu.nl)
Freuden­thal Insti­tuut, Univer­siteit Utrecht

Begin juni 2020 moet er op iedere school voor elk wiskun­devak een resul­taats­verbete­rings­toets (RVT) klaar­liggen. Het is mis­schien handig om niet alleen ideeën maar ook opgaven en zelfs comple­te toetsen te delen met andere scholen. WisBase is voor dit soort zaken al vele jaren een belang­rijk plat­form. Sinds kort is er een apart 'hoekje' voor de resul­taats­verbete­rings­toets.

Op 13 en 14 maart 2020 werd, nog net voordat het hele onder­wijs op slot ging, in Garde­ren de 31^e interna­tionale finale van de wiskun­de A-lympia­de gehou­den. Helaas deden er dit keer om begrij­pelijke redenen alleen teams uit Neder­land en Duits­land mee. Dit is de uitslag van de A-lympia­defina­le 2020:

Prijs	School­team
Gedeel­de 1e plaats	Städ­liches Gymnasi­um Herten en Montaig­ne Lyceum Den Haag.
3e plaats	Städ­liches Gymnasi­um Bad Laasphe.
4e plaats	Dockin­ga College Dokkum.
5e plaats	Elzen­daal College Boxmeer.
Gedeel­de 6e plaats	CSG Dingste­de Meppel en Gymnasi­um Celea­num Zwolle.

A-lympia­de 2020-2021
De voorron­de van de volgen­de A-lympia­de wordt op vrijdag 13 novem­ber 2020 gehou­den. Uiter­aard bent u dan ook van de partij. Volg deze link voor meer informa­tie. Ruud Stol­wijk (ruud.stol­wijk@cito.nl)
Voorzit­ter A-lympia­decom­missie

De acht­tienja­rige Rafaël Houkes heeft in het weekend van 2 en 3 mei 2020 een gouden medail­le behaald bij de Benelux Wiskun­de Olympia­de. Waar normaal gespro­ken dertig wiskun­detalen­ten uit Neder­land, België en Luxem­burg een weekend bij elkaar komen, vond het jaar­lijkse evene­ment op 2 en 3 mei online plaats. Naast de vier en een half uur durende wed­strijd was er voor de deelne­mers een schaak­toer­nooi en een spelle­tjesa­vond. De gouden medail­le van Rafaël was niet het enige ereme­taal voor het Neder­landse team. Er werden name­lijk ook drie zilve­ren en vijf bronzen medail­les in de wacht ge­sleept. De Benelux Wiskun­de Olympia­de wordt sinds 2009 jaar­lijks georga­niseerd voor middel­bare scholie­ren uit België, Luxem­burg en Neder­land. De teams bestaan uit tien leerlin­gen en de wed­strijd bestaat uit vier uitda­gende wiskun­deopga­ven waar de deelne­mers vier en een half uur indivi­dueel hun tanden in mogen zetten. Voor elke opgave zijn zeven punten te verdie­nen. Dit jaar zou de wed­strijd in België plaats­vinden maar noodge­dwongen bleven alle deelne­mers in eigen land. Resulta­ten

medail­le	punten	deel­nemer	klas	school
Goud	26	Rafaël Houkes	6 vwo	Stede­lijk Gymnasi­um Leiden, locatie Socra­tes.
Zilver	23	Casper Madle­ner	4 vwo	Leo Kanner College Leiden.
Zilver	21	Jelle Bloemen­daal	4 vwo	Corlaer­college Nijkerk.
Zilver	20	Tjeerd Morsch	6 vwo	Corderi­us College Amers­foort.
Brons	15	Hylke Hooge­veen	3 vwo	Open­baar Lyceum Zeist.
Brons	13	Merijn van Delft	5 vwo	Pius X College Almelo.
Brons	12	Charlie Tang	6 vwo	Frits Philips lyceum-mavo Eindho­ven.
Brons	11	Kevin van Dijk	5 vwo	Stede­lijk Gymnasi­um Nijme­gen.
Brons	11	Thian Tromp	5 vwo	Chr. Gymnasi­um Beyers Naudé Leeuwar­den.
-	8	Kees den Tex	4 vwo	Gemeen­telijk Gymnasi­um Hilver­sum.

De totaal­score van het Neder­landse team bedroeg 160 punten. Dat was flink wat meer dan België (121 punten) en Luxem­burg (54 punten) wisten te scoren. De aller­beste score in de wed­strijd was echter niet voor Rafaël maar voor de Belg Jonas De Schou­wer. Hij behaal­de name­lijk 27 van de 28 punten. Het Neder­landse team is via vier voorron­des geselec­teerd uit onge­veer 9.000 deelne­mers. Veel van de deelne­mers, waaron­der Rafaël, hadden al erva­ring met eerdere interna­tionale wed­strij­den, zoals de Benelux Wiskun­de Olympia­de van 2019. Rafaël: "Het was vrij apart om de wed­strijd dit jaar thuis te maken. Aan mijn bureau miste ik wel een beetje het wed­strijd­gevoel maar mis­schien ging het juist door het ontbre­ken van die span­ning wel zo goed." Het Neder­landse team werd bege­leid door Jeroen Huijben (Univer­siteit van Amster­dam), Ward van der Schoot (Univer­sity of Cambrid­ge) en Wietze Koops (Rijks­univer­siteit Gronin­gen).

Ana Meke­rishvi­li uit Den Haag, Hanne Snij­ders uit Rotter­dam en Kati Overbee­ke uit Eindho­ven hebben alle drie een bronzen medail­le behaald bij de Europe­an Girls' Mathema­tical Olympi­ad. Vanwege het corona­virus vond deze wed­strijd niet plaats in Egmond aan Zee maar online. De deel­neem­sters werkten in hun eigen land twee keer vier en een half uur aan zes pittige wiskun­deopga­ven. Bij interna­tionale wiskun­dewed­strij­den zoals de Europe­an Girls' Mathema­tical Olympi­ad behaalt onge­veer de helft van de deelne­mers een medail­le. Behoor je tot de beste 10% dan verdien je een gouden medail­le. Zit je daar net onder maar behoor je wel tot de beste 50%, dan verdien je een zilve­ren of bronzen medail­le. Beste helft
Per opgave waren 7 punten te verdie­nen. De hoogst mogelij­ke score bedroeg dus 42 punten. Het lukte Ana met 13 punten, Hanne met 16 punten en Kati met 11 punten om bij de beste helft van de deel­neem­sters te eindi­gen en zo een bronzen medail­le in de wacht te slepen. Elk deelne­mend land mocht een team van vier meisjes afvaar­digen. Neder­land mocht als organi­serend land een extra belofte-team inzet­ten. Naast Europe­se teams deden ook gast­teams mee uit onder andere Austra­lië, Indone­sië en Mexico. In het offici­euze landen­klasse­ment eindig­de het Neder­landse A-team tussen de 53 deelne­mende teams op de 31^e plaats. Het landen­klasse­ment werd aange­voerd door Rusland, gevolgd door Servië en Roeme­nië.

Heeft u een excel­lente leer­ling in uw wiskun­deklas? Iemand die ondanks de huidige situa­tie een 10 voor wiskun­de op zijn of haar cijfer­lijst weet te scoren? In dat geval kunt u uw leer­ling aanmel­den voor een officië­le oorkon­de van Plat­form Wiskun­de Neder­land. U dient deze oorkon­de na aan­vraag zelf af te drukken en aan uw leer­ling te overhan­digen. U kunt tot 10 juni 2020 via deze link de oorkon­de aanvra­gen.

Het Gemeen­telijk Gymnasi­um Hilver­sum zoekt met ingang van het nieuwe school­jaar een eerste­graads docent Wiskun­de voor 15 lesuren. Inscha­ling vindt in overleg plaats. U kunt uw motiva­tie­brief met curricu­lum vitae, graag zo spoedig moge­lijk, sturen naar Mevrouw A. van der Lee, Gemeen­telijk Gymnasi­um Hilver­sum, Vaart­weg 54, 1217 SV Hilver­sum of mailen naar vander­lee@ggh.nu.

Het Christe­lijk Lyceum Veenen­daal zoekt voor volgend school­jaar een eerste­graads docent wiskun­de. Volg deze link voor meer informa­tie over deze vacatu­re.

Met de voorge­nomen herope­ning van de scholen op 2 juni 2020 kijken we vooruit naar de wiskun­deles­sen. Uit het voorlo­pige proto­col van de sociale part­ners blijkt dat onder­wijs op afstand een belang­rijke rol blijft spelen. Met Smart­Wiskun­de kunt u voor uw brug­klassen een combina­tie van onder­wijs in de klas en onder­wijs op afstand opti­maal en zonder veel inspan­ning vormge­ven. Geïnte­res­seerd? Neem contact op voor de moge­lijkhe­den. Ook op afstand helpen we u graag verder.

Hoe gaat het online lesge­ven u af? Veel leraren lopen tegen dezelf­de uitda­gingen aan. Bekijk dit blog met vijf tips van Richard Snow, een Ameri­kaanse expert in af­stands­onder­wijs. U leest daar ook hoe Neder­landse leraren het online lesge­ven in de corona­crisis ervaren. Zoals Cathy Baars zegt: "Ik probeer zoveel moge­lijk interac­tivi­teit in de lessen te brengen en moti­veer leerlin­gen om samen te werken." Lees het blog hier.

Het online lesmate­riaal van Math4­all wordt dage­lijks door vele docen­ten en leerlin­gen ge­bruikt. Het is nu ook moge­lijk om dit materi­aal offline te gebrui­ken. Via een selec­tietool kunt u uw eigen readers samen­stellen en deze als PDF downloa­den. Om een beeld te krijgen van hoe dit in zijn werk gaat, kunt u via het havo/vwo lesmate­riaal een inlogco­de aanvra­gen. Voor bijvoor­beeld vwo wiskun­de A gaat dit via de website www.math4­all.nl/over­zichten/vwo-a/20. Tijdens de opbouw­fase kunt u deze site gratis gebrui­ken. Heeft u vragen? Mail dan naar Frits Spij­kers via f.spij­kers@math4­all.nl.

Heeft u uw draai al gevon­den in het lesge­ven op afstand? En bent u inmid­dels al gewend geraakt aan de gratis digita­le leerom­geving van Getal & Ruimte of Moderne Wiskun­de? Stap dan dit school­jaar nog over naar onze FLEX blended lesme­thode. U ont­vangt dan name­lijk de trai­ning 'online werken met wiskun­de' ter waarde van € 895,= gratis. Zo ontdekt u op voorde­lige wijze alle voorde­len van digi­taal werken met wiskun­de. Volg deze link voor meer informa­tie.

De Reken­winkel heeft het groot­ste assorti­ment, de beste prijzen en service, ook voor úw leerlin­gen. Bekijk ons nieuwe magazi­ne met onze school­prijzen hier. Bent u nieuws­gierig gewor­den? Neem dan contact op om te horen hoe wij ook u kunnen ontzor­gen bij de leve­ring van rekenma­chines.