nummer 664, 23 maart 2014

Afgelo­pen dinsdag is op www.examen­blad.nl de zoge­naamde "maartme­dede­ling" versche­nen over de komende centra­le examens. Zoals aange­kondigd in Wiskun­dE-brief 663 stat in die medede­ling ook het verbod op de applica­tie Zoom­Math voor de grafi­sche rekenma­chine. Opval­lend is dat deze medede­ling alleen te lezen staat in de vakspe­cifieke informa­tie voor de wiskun­devak­ken. De gepubli­ceerde tekst heeft geleid tot diverse reac­ties, waarvan er enkele in dit nummer zijn te lezen. Wat mij zelf ver­baast, is dat het verbod zich beperkt tot een bepaald program­maatje in plaats van een type program­ma. Even afge­zien van het pro­bleem van de contro­leer­baar­heid lijkt het mij verstan­diger om in één keer program­ma's die een vorm van compu­teralge­bra bevat­ten, te verbie­den, in plaats van af te wachten tot er ergens weer een nieuw program­ma opduikt en daarna ook "bij het CvE bekend" is. Onder­scheid duide­lijk
Eventu­eel zou nog nader omschre­ven kunnen worden wat precies met compu­teralge­bra bedoeld wordt, maar dat lijkt me in grote lijnen wel duide­lijk genoeg. Op mijn school is aan de examen­kandida­ten meege­deeld dat er op de grafi­sche rekenma­chine geen program­ma's mogen voorko­men waarmee ze in staat zijn om algebra­ïsche bereke­ningen uit te voeren. Voorzo­ver ik kan nagaan, begrij­pen leerlin­gen donders goed wat daarmee bedoeld wordt. Ze zijn voldoen­de ge­traind in het onder­scheid tussen "bereken" en "bereken algebra­ïsch". gk

Wat een gedoe rondom Zoom­Math en wat een kromme oplos­sing. Wat nu als een leer­ling Zoom­Math op de grafi­sche rekenma­chine instal­leert en de app daarna her­noemt naar "Finance"? "Finance" is name­lijk de naam van een stan­daard app op de TI84. Er zijn volgens mij slechts twee oplos­singen: alle apps toe­staan óf de grafi­sche rekenma­chine reset­ten vóór gebruik. Jaap Zwaan

Het is goed dat Zoom­Math en soortge­lijke program­ma's verbo­den worden op het CSE. Voor de scholen is dat echter een extra zorg, temeer omdat het contro­leren van GRM's wat gecom­pliceer­der uit kan pakken dan je zou willen. Bijvoor­beeld:

1. Instal­leer de probeer­versie van Zoom­Math op de grafi­sche rekenma­chine. Deze staat dan onder APPS als "Zoom500".
2. Instal­leer het program­ma "fake.8xk" op de grafi­sche rekenma­chine. Downloa­den kan op www.bran­donw.net/calcula­tors/fake/. Het program­ma staat daarna onder de APPS-toets als "Fake".
3. Start Fake, kies een code en voer die in. Neem bijvoor­beeld iets simpels als "0001".
4. Druk op de MEM-toets en kies Reset-ARCHIVE-Apps-ENTER-Reset.
5. Onder de APPS-knop staat nu alleen nog het program­ma "Finance".
6. Toets in het reken­venster de gekozen code in (bijvoor­beeld "0001") en druk op ENTER.
7. Onder de APPS-toets staan nu alle applica­ties weer!
8. Herhaal stap 3 en 4 om Zoom­Math en andere applica­ties weer te verber­gen.

Ik ben be­nieuwd naar goede ideeën van lezers met betrek­king tot de contro­le van grafi­sche rekenma­chines. Dit vooral ook in verband met havo 4, vwo 4 en vwo 5. Lauran van Oers
www.wisster.nl

Er zijn natuur­lijk wiskun­dedocen­ten die in staat zijn om de gewraak­te apps op een rekenma­chine van een leer­ling te vinden. Ik heb het echter al meege­maakt dat de surveil­lance tijdens het wiskun­de eindexa­men werd uitge­voerd door collega's van vakken als geschie­denis, aard­rijks­kunde en latijn. Dat zijn natuur­lijk collega's die uit de aard van hun profes­sie niet veel van doen hebben met de grafi­sche rekenma­chine. Het gebeurt ook vaak genoeg dat in een examen­zaal vijftig of meer leerlin­gen tege­lijk een wiskun­de-examen moeten maken. Stel nou eens dat de contro­letijd die nodig is om er zeker van te zijn dat Zoom­Math niet is geïn­stal­leerd per rekenma­chine ander­halve minuut be­draagt. Zelfs in deze in mijn ogen optimis­tische schat­ting zou dat beteke­nen dat dat de leerlin­gen uiter­lijk 75 minuten voor aanvang van het examen aanwe­zig moeten zijn om hun grafi­sche rekenma­chine te laten contro­leren. Ik voor­spel moei­lijkhe­den! Wolf­gang Köchers

Op de Univer­siteit Leiden zijn afgelo­pen vrijdag de teams voor de Benelux Mathema­tical Olympi­ad (BxMO) en de Europe­an Girls' Mathema­tical Olympi­ad (EGMO) geselec­teerd. De opgaven van de selec­tie­toets zijn te vinden via deze link. De derde editie van de EGMO vindt plaats in Turkije, van 10 tot en met 16 april 2014. Het team bestaat uit:

naam	leer­laag	school
Elise Sänger	5 vwo	Het Baarnsch Lyceum Baarn
Eva van Ammers	5 vwo	Spinoza Lyceum Amster­dam
Hannah Teeuw	6 vwo	CSG Het Noordik Almelo
Michel­le Swee­ring	6 vwo	Erasmi­aans Gymnasi­um Rotter­dam

Het team zal worden bege­leid door Birgit van Dalen (Univer­siteit Leiden en Aloysi­us College Den Haag) en Maarten Roelofs­ma (Univer­siteit Utrecht). De zesde editie van de BxMO vindt plaats in België, van 2 tot en met 4 mei 2014. Het team bestaat uit:

naam	leer­laag	school
Bas Verse­veldt	6 vwo	Theresi­a Lyceum Tilburg
Bob Zwet­sloot	5 vwo	Teylin­gen College Leeuwen­horst Noord­wijker­hout
Cas Kraan	5 vwo	Stede­lijk Gymnasi­um Leiden
Jorke de Vlas	5 vwo	Panta­rijn Wagenin­gen
Koen Doode­man	5 vwo	Tabor College Hoorn
Matthew Maat	4 vwo	Bonhoef­fer College Ensche­de
Peter van der Plas	5 vwo	Gymnasi­um Juve­naat Bergen op Zoom
Sander Taams	6 vwo	RSG Wolfs­bos Hooge­veen
Tysger Boelens	6 vwo	RSG Ter Apel
Yuhui Cheng	4 vwo	Wolfert Rotter­dam

Het team zal worden bege­leid door Daniël Kroes (Univer­siteit Utrecht), Milan Lopuhaä (Univer­siteit Leiden) en Quin­tijn Puite (Hoge­school Utrecht en Techni­sche Univer­siteit Eindho­ven). BxMO en EGMO 2015
Op 14 maart 2014 vond op twaalf univer­sitei­ten de tweede ronde van de Neder­landse Wiskun­de Olympia­de plaats. Aan deze wed­strijd deden maar liefst 1000 leerlin­gen mee. Zij maken kans op een plek in de teams voor BxMO en EGMO 2015. De uitslag van de tweede ronde wordt over enkele weken in de Wiskun­dE-brief gepubli­ceerd. Quin­tijn Puite

Op 9 april 2014 organi­seren we voor de zesde keer een symposi­um in het kader van "Wiskun­de en Geloof". Onze doel­groep wordt gevormd door christe­lijke docen­ten wiskun­de naast andere wiskun­digen. Dit jaar willen we getal­len cen­traal zetten. Willem Ouwe­neel zal spreken over getal­len in de Bijbel en de beteke­nis ervan. Jaap Top zal spreken over de com­plexe getal­len en Maarten Verkerk zal ons meene­men in verwon­dering over de toepas­sing van deze getal­len. Weder­zijdse invloed
Ook dit jaar willen we elkaar ontmoe­ten en met elkaar van gedach­ten wisse­len over de invloed van wiskun­de op het christe­lijk geloof en omge­keerd. Het belooft een boeiend symposi­um te worden. Voor informa­tie en aanmel­den kunt u terecht op www.wiskun­deenge­loof.nl. Ab van der Roest
Veenen­daal

Auteurs: Dolf van den Hom­bergh en Leon van den Broek
Uitgeve­rij: Epsilon Stabiel even­wicht kan specta­culair zijn. Om even­wicht te begrij­pen, let je op het zwaarte­punt. Maar wat is dat en hoe vind je dat? In deze Zebra worden Archime­des en Stevin gevolgd in hun axioma­tische benade­ring van het zwaarte­punt. Natuur­kunde en wiskun­de zijn daarbij eng verwe­ven. De positie van het zwaarte­punt wordt meetkun­dig gecon­stru­eerd maar er zal ook aan het zwaarte­punt gere­kend worden. En er blijken toepas­singen te over te zijn.

Auteurs: Lia Hemerik, Egbert van Nes en Theo-Jan van de Pol
Uitgeve­rij: Epsilon Waarom is het zo moei­lijk om weer vrede te sluiten na het uitbre­ken van een oorlog? Het punt van omslag van vrede naar oorlog ligt op een heel ander punt dan de omslag van oorlog naar vrede. Dit soort situa­ties met zoge­naamde "hystere­se" treden in veel andere syste­men op, zoals ecosys­temen, financi­ële markten en klimaat­syste­men. Hoe deze hystere­se in eenvou­dige model­len op­treedt, is het onder­werp van studie in dit boekje. In deze Zebra wordt op een duide­lijke manier uitge­legd hoe je kantel­punten kan ontdek­ken in een systeem dat geleide­lijk veran­dert en hoe alterna­tieve even­wichten als gevolg van een lang­zaam verande­rende omge­vingsva­riabele kunnen optre­den.

ffReke­nen krijgt een uitbrei­ding naar 2F en 3F onder de naam ffLeren Rekenen. Daar­door ont­staat een volle­dig doorlo­pende leer­lijn van 0-niveau t/m eindni­veau 3F. U kunt al een demo bekij­ken op www.apsreke­nen.nl. U vindt daar ook informa­tie over deze nieuwe methode en over de prijzen. Bellen of mailen kan ook: licen­ties@ffreke­nen.nl of 030-3031499.

Het gratis reken­program­ma om toch nog reken­vaardig te worden op referen­tieni­veau 1F. Ga naar www.ffreke­nen.nl en probeer het meteen zelf. Mail naar licen­ties@ffreke­nen.nl of bel 030-3031499 om u als school aan te melden.

Nog even een sprint­je trekken met de reken­toets­trainer ffTrai­nen Rekenen 2F en 3F. Ga naar www.fftrai­nen.nl voor verdere informa­tie. Of geef het door aan uw leerlin­gen. Docen­ten mailen voor een proefli­centie naar licen­ties@fftrai­nen.nl of bellen 030-3031499.

Langen­doen School­support ver­zorgt voor het derde achter­eenvol­gende jaar in Zwijn­drecht examen­trainin­gen wiskun­de en Duits. De trainin­gen (voor vmbo, havo en vwo) vinden plaats in de week van 28 april. Zie www.slaag­voorwis­kunde.nl of mail naar info@langen­doen-school­support.nl.